Hindu Tanrıları Tasvirleri ve Özellikleri

Hindu tanrıları iki grup altında toplanmaktadır. İlk grup, Epik-Puranik döneme ait olan ve günümüze kadar popülerliğini koruyan gruptur. Diğer grubu ise, önemini zamanla yitirmiş ve geri plana düşmüş Veda tanrıları oluşturmaktadır. Hint kültüründe sevilen tanrılar Vishnu ve Shiva'dır. Vishnu ve Shiva, yaratıcı Brahma ile beraber Hindu Tanrı Üçlemesi (Trimurti) oluştururlar.


EPİK-PURANİK DÖNEME AİT POPÜLER TANRILAR


- BRAHMA

BRAHMA

Dört yüzlü ve dört kollu, sakallı bir tanrıdır. Ellerinde Veda kitabı, tesbih ve su testisi bulunur. Tesbih zamanı simgeler ve dört yüzü, dört yönü gösterir. Su, evrenin kaynağıdır. Brahma'nın rengi kırmızıdır. Karısı, bilim tanrıçası Sarasvati'dir. Binek hayvanı kuğu veya kazdır. Barındığı yerin ismi, Brahmavrinda olarak adlandırılır. Balık, kaplumbağa ve domuz biçiminde yaratıcı olan Brahma, daha sonradan bu özellikleri Vishnu'ya kaptırmıştır. Brahma'nın bir günü ve bir gecesi 1 kalpa, 8.640.000.000 yıldır. Brahma'ya tapınma 6. yy'a gelirken azalmaya başlamıştır.


-  VISHNU

VISHNU

Vishnu, mavi renkli, 4 kollu veya daha fazla kollu olarak ön plana çıkar. Deniz kabuğu, çark silahı, gürz ve nilüfer çiçeği tutar. Çark, evrensel düşünce, yaratıcı ve yok edici gücü simgelemektedir. Deniz kabuğu, spiral biçimiyle ve sularla ilgili itibariyle, varlığın temeli ile ilintilidir. Gürz, güç ve otoritenin sembolüdür. Nilüfer çiçeği ile de sular ile olan bağı betimlenmektedir. Vishnu'ya Narayana(Sularla Devinen) adı verilir. Binek hayvanı, yarı insan yarı kuş olan Garuda'dır. Ganj nehri Vishnu'nun ayağından doğmuştur. 1000 adı vardır. Vishnu'nun 10 adet bedenlenmesi-avatarı bulunmaktadır. Dünya ne zaman dar bir zamana girse, Vishnu farklı bir bedenle gelir ve kurtarıcı rolü oynar. Vishnu'nun avatarları ile ilgili detaylı bir inceleme yazısı ilerleyen zamanda sizlerle paylaşılacak.



- SHIVA

SHIVA

Hindu tanrı üçlemesinin üçüncü tanrısı olan Shiva'nın alnında, iki kaşın ordasında 3. gözü bulunmaktadır. Bir şeyi yok edeceği zaman, o gözü açar ve yok eder. Kutsal Ganga nehri başından çıkmaktadır. İki kollu bazen de dört kolludur. Bir elinde üç uçlu mızrağı Trişula'yı tutmaktadır. Beline kaplan postu sarmıştır ve vücudunu kül ile sıvamıştır. Kumral renklidir fakat, sadece boğazında bir mavilik vardır. Bu maviliğin nedeni ise, Okyanusun çalkalanması sırasında ortaya çıkan zehri, dünyayı kurtarmak için içmiş olmasıdır. Bu nedenle Shiva, Nilakantha olarak da çağırılır. Yok edici bir tanrıdır. Vishnu gibi bedenlenmek yerine, kendisi ve karısının değişik formları ile görünür. Erkeklik organı olan Linga, onun sembolüdür. Shiva'nın, lütuf veren 6 çeşit, yok edici 8 çeşit, merhametli 12 çeşit, genel 28 çeşit ve dans eden 8 çeşit resmedilmiş biçimi bulunmaktadır.


- GANESHA

GANESHA

Adı Ganaların Efendisi anlamına gelir ve Shiva'nın oğludur. Engelleri kaldıran bir tanrı olarak Hindistan'ta çok popülerdir. Yanında her zaman bir fare vardır ve fil yüzünde tek dişi vardır. Ganesha, bilgelik tanrısıdır ve herhangi bir işe başlamadan önce onun adı çağırılır. (Şri Ganesha nama) Hindistan'ın her yerinde Ganesha'nın heykelleri bolca bulunmaktadır. Ganesha'ya fil suratlı anlamı taşıyan, Gacanana, Gacavadana, Karimukha denir. Engellerin fatihi anlamına olarak da Vigneşa denir. Elliye yakın farklı görünüşü bulunmaktadır.


- HANUMAN

HANUMAN

Maymun Hanuman'da en çok sevilen tanrılar arasında yer almaktadır. Köylerde, Hanuman'a çok fazla tapınılmaktadır. Vücudu güçlü bir insan vücuduna benzer şekilde resmedilen Hanuman'ın, bazen Vishnu'ya benzer bedenlenmeleri andıran beş başlı resmedildiği de görülmüştür. Bu durumda iken Hanuman, 10 kolludur. Başlar, maymun, Garuda kuşu, domuz, at ve arslan-insan başlarıdır. Büyük Hint destanı Ramayana'da büyük bir öneme sahiptir. Hanuman'a rüzgarın oğlu Pavana ve Marut'un oğlu Marutpura da denir.


VEDA DÖNEMİ TANRILARI


- AGNİ 

AGNİ

Agni ateş tanrısıdır ve en eski Veda tanrılarındandır. Üç bacaklıdır. 2 veya 7 kollu, kırmızı gözlü, alev saçlı sivri çeneli bir adam olarak resmedilir. Ellerinde mızrak, yelpaze, kaşık, ateş çubuğu gibi cisimler taşır. Genellikle çift başlıdır ve ateşten oluşan yedi tane dili vardır. Odun ve yağ yer, aynı zamanda erimiş yağ içer. Sunulan kurbanları yutar ve Agni, tanrıların beslendiği bir ağızdır. Güneş, parlaklık ve ateş olmak üzere üç görünüş biçimine sahiptir. Binek hayvanı koçtur ve Rigveda'da adına sunulmuş 200 adet ilahi yer almaktadır.


- SOMA

SOMA

Soma, Çandra adıyla bilinir. Kutsal bitkinin ve o bitkinin öz suyunun tanrısıdır. Ay tanrısı olarak da anılmaktadır. İki atla çekilen göksel bir arabaya sahiptir. Gürz tutar ve bir eli ile korkma işareti yapar. Tanrılar tarafından içilen Soma, sarhoş etme ve cesaret verme özelliği verir. Onu en çok Indra içer. Tatlı olmasından dolayı, cennetin sütü adını almıştır ve Amrita ölümsüzlük içkisi de denmektedir.


- SURYA

SURYA

Surya, Güneş tanrısıdır. Dört kolu vardır ve yedi atın çektiği arabası vardır. Arabacısının ismi Aruna'dır. Güneş tanrısı Surya, her yeri ve herşeyi görür. Aynı zamanda mevsimleri de kontrol etmektedir. Bütün canlıları koruyup gözetir. Vivasvat olarak da anılmaktadır. Tarım toplumu bu tanrıya çok fazla değer vermektedir. Hastalığı ve kuruntuyu giderir. Daha sonraki zamanlarda değer yitirmiş özellikleri, Vishnu'ya aktarılmıştır. Bugün, Hindistan'da hala güneşe tapma sürdürülmektedir.


- VARUNA

VARUNA

Varuna, okyanus tanrısıdır. Vedik dönemde gök tanrısıdır ve güneşin görünüşlerinden birisidir. Dünyayı gözetir ve ahlak kanunlarını korur. Daha sonraki dönemde ise suların efendisi olmuştur. Ellerinden birinde, günahkar insanları çekip götürdüğü bir ip taşımaktadır. Timsah, köpekbalığı, ve yunus karışımı Makara binek hayvanıdır.


- INDRA

INDRA

Indra, yağmurlu gökyüzü tanrısıdır. O dönemdeki tanrıların başıdır. Rigveda'da kendine 250 adet ilahi sunulmuştur ve Rigveda'da en çok ilahi sunulan tanrıdır. Din adamlarının ve tanrıçaların koruyucusudur. Cennetin yöneticisidir.


- VAYU

VAYU

Vayu, rüzgar tanrısıdır. Vayu-Vata olarak da çağırılmaktadır. Ceylana biner ve elinde beyaz bayrak taşır. Bazen iki kollu, bazen ise dört kolludur. Vayu, Indra ile çok yakın dosttur ve o da Soma içmeyi çok sever. Vayu, insanlara ün ve çocuk kazandırır. Kuzeybatı'nın yöneticisidir. Ramayana destanında, Hanuman'ın babası olarak, Mahabharata'da ise Bhima'nın babası olarak karşımıza çıkmaktadır.


- VISHWAKARMA

VISHWAKARMA

Vishwakarma, kutsal mimari tanrısıdır. Beyaz renkli teni ve 4 kolu ile tasvir edilir. Su kabı, kitap, ilmik ve mimarlık aleti taşımaktadır. Tahtında oturur ve tacını başına takar. Tanrılara ait silahların tümünü ve uçan arabaları Vishwakarma yaratmıştır. Tüm mimari ve mekanik bilimlerin babası konumundadır. Vishwakarna, din adamı, ermiş ve ata'dır. Sancana'nın babasıdır ve kızı Sancana, Surya ile evlidir.


- YAMA

YAMA

Yama, ölümün tanrısıdır. Elinde bir gürz taşır ve kırmızı elbise giyen, başında taç taşıyan hali ile resmedilir. Diğer elinde kurbanlarını götürdüğü ipi taşımaktadır. Yanında açgözlü iki köpeği bulunmaktadır. Bu köpekler 4 gözlüdür ve burunları geniştir. Baykuş ve güvercin de Yama'nın elçileridir. Yamapura isimli şehirde yaşar. Güney'in koruyucusudur. İyi ve kötü olarak iki biçimde gözükebilen Yama, bazen adalet tanrısı Dharma ile de özdeşleştirilmektedir.


Hindu inancında gerek Epik-Puranik döneme ait, gerekse Veda dönemlerinde sayısız tanrı bulunmaktadır. Sizler için en önemli olanları ve en çok değer verilenleri tek tek sıraladık. Bunların dışında; Brihaspati, Dhatri, Dyaus, Matarişvani, Mitra, Parcanya, Pracapati, Purusha, Pushan, Savitri, Tvashtri, Vivasvat gibi pek çok isimde tanrı da bu sıralamaya dahil edilebilir. Çok sonraki dönemlerde popüler olan aşk tanrısı Kamadeva, savaş tanrısı Karttikeya (Skanda), zenginlik tanrısı Kubera da bu listeye tabiiki de eklenebilir. Bunların yanı sıra, Hinduların günlük tanrıları da bulunmaktadır.