RADYOASTRONOMİ NEDİR

Gök cisimleri, radyoelektrik dalgaları alanında elektromanyetik bir ışıma yayarlar. Radyoastronomi, gök cisimlerinin bu elektromanyetik ışımasını inceleyen bilim dalıdır. Radyo dalgaları ışımaları, Karl G. Jansky tarafından 1931 yılında keşfedilmiştir. Cisimlerin elektromanyetik enerji üretmesinin sebebi, 0 Kelvin ya da -273.15 santigrat derece olan mutlak sıfırın üzerinde bir sıcaklığa sahip olmalarıdır.

Radyoastronomi’nin Gelişimi

1931 yılında Karl G. Jansky tarafınan keşdedilen bu ışımalar, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından geliştirilmiştir. Bu gelişme ise radar tekniği sayesinde sağlanmıştır. Geliştirilen Radyoastronomi sayesinde, evrende gözlemlenebilen sınırlar çok daha genişlemiştir. Radyo teleskoplar sayesinde, 10 m’den 0,5 milimetreye kadar olan ve atmosferi aşabilen dalga boyundaki radyo dalgaları gözlenebilmektedir. Dünyanın farklı kıtalarında teleskoplar gruplandırılarak, gökyüzünün radyo haritalarının çizilmesi sağlanmaktadır. Güneş’in dışındaki yıldızlar, kolay bir şekilde gözlem yapılabilecek yoğunlukta radyo ışınımları yaymamaktadır fakat, yıldızlararası uzay radyoastronominin daha çok önem verdiği ve yoğunlaştığı yegane alandır. Kullanılan radyoteleskopların sağladığı en büyük avantaj, teleskopların birbirlerine bağlantı yapılabilmeleridir. Bu yapılan bağlantıya, interferometre denmektedir.

Gözlemlenen İlk Radyo Sinyali

Yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi, 1931 yılında Karl Guthe Janksy tarafından, Bell Telefon Laboratuarı’nda gözlemlenmiştir. Laboratuarda yapılan, okyanus aşırı kısa dalga ses iletimi çalışması sırasında, bir takım parazitler oluşmuştur ve bu parazitlerin incelenmesi ile ilk sinyaller kayıt edilmiştir. Bu çalışma esnasında tespit edilen ve sürekli kendini tekrar eden bu sinyalin, günde bir kez tepe değerine ulaşmasının gözlemlenmesi ile, sinyal kaynağının Güneş olabileceği düşünüldü. Sinyal Güneş’in doğuş ve batışına kesin bir şekilde denk gelmiyordu fakat, 23 saat ve 56 dakikada bir kendini tekrar ediyordu. Bu gözlemler, o zamanın şartları ile elde edilmiş gök haritalarıyla karşılaştırıldı ve kaynağın Samanyolu olduğu saptandı. Karl Guthe Jansky her ne kadar araştırmalarına devam etmek istese de, bağlı olduğu Bell şirketi kendisini başka bir projeye atadı ve Karl bundan sonra yaptığı çalışmalara devam etmedi.